Makyavel Ne Demek İstemişti?

“Amaca götüren her yol geçerlidir !”

Siyaset ve devlet yönetimiyle ilgili olumsuz bazı durumlarda bir alıntı yapmayı düşündüğümüzde, bir İtalyan devlet adamı ve düşünür olan Makyavel (Niccolò di Bernado dei Machiavelli) aklımıza gelir; yukarıdaki cümleyi kullanırız ve böyle davrananlara onun adına ithafen Makyavelist bu tutuma da Makyavelizm deriz.

Ne dersiniz bu cümleye? Değerler sistemini tepetaklak eden, insanı rahatsız eden, iyi ve doğru adına insanoğlunun yüzyıllardır kafa yorduğu her şeyi ortadan kaldıran etik dışı bir önerme değil mi bu?

Evet, öyle. Pek ala, ama ya hayat tam da böyle akıyorsa! Devletler böyle yönetiliyorsa, iktidar olma sanatı denen eylem tam da böyle bir şey ise ne olacak!

O zaman kabul etmemiz gerekecek ki Makyavel gerçekliği ve gerçekliğin içindeki gizli kötüyü yazmış, bundan dolayı da, istisnalar dışında sevilmemiştir.

Acaba Makyavel yanlış mı okundu?

...

Yazının tamamı İktisat ve Toplum Temmuz sayısında.