Her gün Aspirin almalı mıyım?
Mucize ilaç aspirin
gündemden hiç düşmüyor. Hepimizin ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak
yanımızdan eksik etmediğimiz aspirinin kalp krizi geçirme riskini azalttığının
anlaşılmasından bu yana koruyucu olarak da kullanılıyor. Doğal olarak herkesin
yanıtını merak ettiği soru da şu: Kim, hangi yaştan itibaren ve ne dozda
aspirin kullanmalı ya da gerçekten herkesin kullanması gerekli mi?
Aspirin trombosit adı
verilen ve kan pıhtılaşmasında görev yapan hücrelerin işlevini bozduğu için
pıhtı oluşumunu engelliyor. Halk arasında kullanılan ifadeyle "kanı
sulandırıyor", bunun sonucu olarak da kalp damarlarının pıhtı ve başka
etmenlerle tıkanmasıyla oluşan kalp krizlerini azaltıyor. Beyin damarlarının
pıhtı ile tıkanması sonucu ortaya çıkan inme hastalığına karşı da koruyucu
oluyor.
Bu
etkinin bilimsel olarak gösterilişinden bu yana kalp ya da beyin damarlarında
hastalığı olan hastalara tedavi amacıyla aspirin verildiği gibi, henüz
hastalığı olmayan, ama risk altında kabul edilenlere da koruyucu olarak
kullanılıyor.
Aspirin masum bir ilaç mıdır?
Aspirin bazı ciddi yan etkilere yol açabilen bir
ilaçtır. Koruyucu amaçla kullanılacağı zaman her hasta için bu yan etkiler göz
önüne alınmalıdır.
Aspirin pıhtılaşmayı bozduğu için kişileri kanamaya
yatkın hale getirir. O nedenle aktif mide ülseri olanlara, yakın tarihte mide
kanaması geçirmiş olanlara veya herhangi bir yerde aktif kanaması olanlara ya
da yakın tarihte herhangi bir yerinden kanama geçirenlere aspirin verilmemelidir.
Aspirinin yan etkisi olarak ortaya çıkabilecek mide,
barsak veya beyin kanaması gibi olaylar ciddi seyredebilir. Kanama riski en sık
70 yaş üzeri kişilerde görülmektedir.
Pıhtılaşmayı engelleyen diğer ilaçlarla birlikte
aspirin alınması durumunda kanama riskinin artacağı unutulmamalıdır.
Astım hastalığı olanlar aspirin kullanmadan önce
mutlaka doktorlarıyla görüşmelidirler.
Aspirin mideye dokunan
bir ilaçtır. Daha önceden mide sorunu olmayanlarda bile gastrit veya ülser gibi
durumlara yol açabilir. Hatta mide kanaması yapabilir. Koruyucu olarak alınan
aspirin dozu düşük olduğu için daha emniyetli görünse de düşük dozlarda bile bu
sorunlara yol açması mümkündür. Tok karna alınması mideye yapabileceği yan
etkileri azaltır.
Aspirin kanserden de koruyor mu?
Aspirinin bazı kanserlere karşı koruyucu etki yaptığı
kabul ediliyor ve bu kanser türlerinin başında kalın barsak kanseri yer
almakta. Akciğer, prostat, yemek borusu ve meme kanserlerinde de benzer
koruyucu etkiye dair gözlemler var.
Aspirinin kansere karşı koruyucu etkisinin olması için
en az 5 yıl süreyle sürekli kullanılıyor olması gerektiği de belirtiliyor.
Aspirin almaya kaç yaşında başlamalı?
Bu konuda farklı görüşler olmakla birlikte genelde
erkeklerin 40 yaşından sonra, kadınların da menapoz sonrası aspirin almaları
önerilmektedir. Ancak aspirin almaya başlamadan önce mutlaka bir doktorla
görüşerek kullanıma engel bir durum olup olmadığı yüz yüze görüşülmelidir.
Aspirini ne dozda almalıyız?
Kalp krizi veya inmelere karşı koruyucu amaçla düşük
dozda alınmalıdır. Tam tıbbi dozlarla
yazarsak 81 mg ile 325 mg arasındaki dozlarda kullanılabilir. Bir bebek
aspirininde 80 mg, çocuk aspirininde 100 mg aspirin vardır. Demek ki günde bir
bebek veya çocuk aspirini bu amaçla yeterlidir.
Bu yazı Medya Pusula'da yayımlanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder